Ετικέτες

, , ,

nkristofΟ φετεινός βραβευμένος του κινηματογραφικού φεστιβάλ Sundance, είναι ο Eric Daniel Metzgar, για το ντοκυμαντέρ του με τίτλο Reporter (και εδώ). Η ταινία (διάρκειας 100 λεπτών) παρακολουθεί τον Nicholas Kristof σε μια αποστολή στο Κονγκό.

Αλλά μάλλον δεν είναι τόσο απλό. Ο Nicholas Kristof είναι ρεπόρτερ και αρθρογράφος των New York Times και βραβευμένος δυο φορές με Πούλιτζερ. Μεταξύ άλλων, έχει καλύψει πολέμους, ταραχές και ανθρωπιστικές καταστροφές στο Ιράκ, την Καμπότζη, την Σομαλία, τη Ρουάντα, το Νταρφούρ και το Κονγκό. Ήταν από κείνους που διατύπωσαν ανοιχτά την αντίθεσή τους με τον πόλεμο και την εισβολή στο Ιράκ, που κατηγόρησαν την κυβέρνηση των ΗΠΑ για κακούς χειρισμούς στο θέμα του Ιράν, που κατήγγειλαν την στάση του Ισραήλ προς την Παλαιστίνη και ειδικά την επέμβαση στην Γάζα, και που δεν διστάζουν να στηλιτεύουν την απροθυμία των διεθνών οργανισμών να κάνουν την δουλειά τους.

Η άποψη του Κρίστοφ είναι πως αυτοί οι οργανισμοί, εξυπηρετώντας συμφέροντα, αποφεύγουν να κάνουν την δουλειά τους. Και πως οι κυβερνήσεις των ισχυρών κρατών λειτουργούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. «Χαίρω πολύ», θα πείτε -αλλά ο Κρίστοφ είναι αμερικάνος, και (συγχωρέστε μου τον έμμεσο ρατσισμό), έχει αξία το γεγονός ότι ένας αμερικάνος βλέπει το θέμα έτσι και δεν διστάζει να κατηγορήσει ανοιχτά την κυβέρνηση της χώρας του για την στάση της. Όχι μόνο επειδή ο ίδιος είναι αμερικάνος, αλλά κι επειδή δημοσιεύει τέτοιες απόψεις σε μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας του. Θεωρεί λοιπόν, πως ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστούν εγκλήματα, όπως αυτά που συμβαίνουν για παράδειγμα στο Κονγκό, είναι η κοινωνική κατακραυγή. Για να υπάρξει η κοινωνική κατακραυγή, χρειάζεται οι πληροφορίες να φτάσουν μέχρι τις δυτικές κοινωνίες. Αυτό, γενικά, συμβαίνει, αφού ζούμε στην εποχή της κυριαρχίας της πληροφορίας. Πληροφορίες, όμως, που φτάνουν σε μας με την μορφή αριθμών και στατιστικών (τόσες χιλιάδες νεκροί, τόσες χιλιάδες εκτοπισμένοι, τόσες ημέρες πολέμου ή βομβαρδισμών κ.λπ.) δεν είναι ικανές ούτε να συγκινήσουν, ούτε να ευαισθητοποιήσουν την μεγάλη μερίδα του κόσμου -πολυ περισσότερο να τον οδηγήσουν στην αντίδραση.

kristofΟ Κρίστοφ λοιπόν, κάνει κάτι διαφορετικό. Παρουσιάζει από την στήλη του μεμονωμένες ιστορίες ανθρώπων που υπέστησαν τα δεινά του πολέμου ή των εκτοπισμών: με ονοματεπώνυμο, φωτογραφίες και στοιχεία. Πιστεύει πως αυτή η τακτική είναι αποτελεσματικότερη.
Εδώ και δυο χρόνια μάλιστα, έχει ξεκινήσει την πρωτοβουλία «Win a Trip with Nick Kristof contest»: έναν «διαγωνισμό» που απευθύνεται σε φοιτητές κολλεγίων και πανεπιστημίων, με έπαθλο ένας ή δύο άνθρωποι κάθε χρόνο, να τον ακολουθήσουν σε μία από τις αποστολές του, να ζήσουν από κοντά τον πόλεμο ή την γενοκτονία, να είναι μάρτυρες των φρικαλεοτήτων και να μεταφέρουν τις πληροφορίες και τις εντυπώσεις τους μέσω των blogs τους ή άλλων παρεμφερών (ηλεκτρονικών κυρίως) μεθόδων.

Το ντοκυμαντέρ του Μέτσγκαρ παρακολουθεί, λοιπόν τον Κρίστοφ μαζί με τους δύο «νικητές» του διαγωνισμού του 2008, τη Leana Wen, που είναι φοιτήτρια ιατρικής, και τον Will Okun, που είναι καθηγητής αγγλικών και φωτογράφος. Οι τρεις τους πηγαίνουν σε λεηλατημένα χωριά του Κονγκό και σε καταυλισμούς εκτοπισμένων, συναντούν ανθρώπους που λιμοκτονούν λόγω του αποκλεισμού/εμπάργκο που έχουν προκαλέσει οι εχθροπραξίες, αλλά και τον στρατηγό Nkunda, τον ηγέτη των ανταρτών Τούτσι. Η κάμερα καταγράφει εκτός από την κατάσταση στο εμπόλεμο Κονγκό, και τις εντυπώσεις των δύο νέων, αλλά και τις συζητήσεις τους με τον δημοσιογράφο.

Όλα αυτά, φυσικά, είναι πολύ ενδιαφέροντα και το ντοκυμαντέρ πολύ αξιόλογο. Η προσέγγιση του Κρίστοφ, βέβαια, είναι αρκετά αμερικάνικη (εναρμονισμένη δλδ με την αμερικάνικη νοοτροπία), και αυτό είναι φυσικό. Είναι επίσης μια προσέγγιση που απευθύνεται κυρίως στο ανυποψίαστο ευρύ κοινό, που στην καλύτερη περίπτωση, παρακολουθεί ειδήσεις την ώρα του δείπνου, λίγο πριν τη σαπουνόπερα ή το reality, με το ίδιο (αν όχι μικρότερο) ενδιαφέρον. Ένας πιο υποψιασμένος άνθρωπος, ίσως να μην έχει να πάρει πολλά από τις παρεμβάσεις του, εκτός από εμπλουτισμένο υλικό για τους εφιάλτες που θα διακόπτουν τον ύπνο του τις νύχτες.

Πιθανώς, η τακτική του Κρίστοφ να φέρει  σαν αποτέλεσμα μια ευρύτερη ευαισθητοποίηση, και ενδεχομένως κάποιες αντιδράσεις. Υπάρχει πάντα και ο κίνδυνος βέβαια, οι άνθρωποι να συνηθίσουν να διαβάζουν τις φριχτές αληθινές ιστορίες που δημοσιεύει. Όπως συνήθισαν να βλέπουν στην τηλεόραση εικόνες με νεκρά παιδιά στα συντρίμια της Γάζας, τρώγοντας κοτόπουλο με πατατούλες για βραδινό.

Εδώ το blog του Nicholas Kristof.