Στις (χιονισμένες) όχθες του όμορφου γαλάζιου Δούναβη

Stadtsoper

Όταν πριν από ένα χρόνο και κάτι, είχαμε βρεθεί στη Βιέννη, είχαμε ψηθεί να παρακολουθήσουμε το Πρωτοχρονιάτικο κονσέρτο της Φιλαρμονικής. Φροντίσαμε, λοιπόν, να ενημερωθούμε για το πώς μπορεί κανείς να το επιτύχει αυτό και… απογοητευθήκαμε λίγο από την περιπλοκότητα και την δυσκολία του εγχειρήματος. Ο επίδοξος μουσικόφιλος πρέπει να κάνει… αίτηση εδώ, ένα χρόνο πριν (τον Ιανουάριο που προηγείται της Πρωτοχρονιάς της προτίμησής του!) για το πρόγραμμα που επιθυμεί (υπάρχει η πρόβα τζενεράλε στις 30 Δεκεμβρίου, το βραδυνό κονσέρτο στις 31 Δεκεμβρίου και, βέβαια, αυτό που πιθανώς έχετε παρακολουθήσει στις τηλεοράσεις σας, την 1η Ιανουαρίου), και, εφόσον κληρωθεί, να πληρώσει μέχρι τον Ιούνιο που προηγείται. Παρ’όλα αυτά, δεν πτοηθήκαμε και είπαμε να δοκιμάσουμε την τύχη μας.

Albertina

Ως γνωστόν, η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς, κι έτσι είχαμε την τύχη να βρεθούμε στην Musikverein, στην Kärtnerstrasse 12, στις 31 Δεκεμβρίου του 2008! Δηλαδή, εδώ. Η ατμόσφαιρα ενός τέτοιου κονσέρτου δεν περιγράφεται εύκολα, είναι μαγική. Δεν είναι μόνον η μουσική και η αρτιότητα των συντελεστών, είναι και η γενική χαρά, το κλίμα, τα χαμόγελα. Δυο πράγματα μου εντυπώθηκαν. Το ένα είναι πως στην κεντρική Ευρώπη, αυτού του είδους τα θεάματα είναι πλέον πολύ δημοκρατικοποιημένα και απευθύνονται σε όλους (τα εισιτήρια κοστίζουν από 20 ως 600 ευρώ, κι αν τα 600 απευθύνονται στο jet set και τους απογόνους της αριστοκρατίας, τα 20 ευρώ για ένα τέτοιο θέαμα είναι μάλλον αστείο ποσό, ακόμα κι αν πρόκειται για θέσεις ορθίων). Το δεύτερο είναι πως, καθώς πρόκειται για ένα προπύργιο της αριστοκρατίας, το οποίο όμως έχει προ πολλού πέσει, χαμόγελο προκαλεί η απόλυτη έλλειψη επιτήδευσης, η απώλεια «ύφους» και πόζας.

Rathaus

Για την ιστορία, το πρόγραμμα που παρακολουθήσαμε είναι αυτό υπό την διεύθυνση του Daniel Barenboim, και βέβαια στο ανκόρ ακούσαμε, ως είθισται τα διάσημα χιτς του Strauss, An der schoenen blauen Donau και Radetzky Marsch (το οποίο κανονικά πρέπει να ακούτε αυτή τη στιγμή). Στα «παραπολιτικά» της βραδιάς αξίζει να σημειωθεί η παρουσία των -πανταχού παρόντων πια- Γιαπωνέζων, ντυμένων με τις παραδοσιακές τους φορεσιές (όπερ και αποτελεί το επισημότερό τους ένδυμα), αλλά και η ατημέλητη εμφάνιση δύο Αυστριακών με… τζην! Η απόλυτη δημοκρατικοποίηση πια!

Έτσι κι αλλιώς, το κονσέρτο περιλαμβάνει κυρίως βαλς και πόλκες, τα οποία ήταν λαϊκοί χοροί που κατέκτησαν τα σαλόνια. Ήταν σα να λέμε, τα δημοτικά ή τα ελαφρολαϊκά της εποχής. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, όταν άρχισε το βαλς να γίνεται της μόδας, οι αριστοκράτες το χόρευαν κρυφά από τον Αυτοκράτορα, για να μην ξεσηκώσουν την οργή του!

Musikverein - η αίθουσα του κονσέρτου

Καθώς, λοιπόν, επρόκειτο να βρεθούμε στην αυστριακή πρωτεύουσα, σκεφτήκαμε να αξιοποίησουμε την ευκαιρία, για να επισκεφτούμε αξιοθέατα και τοποθεσίες που δεν είχαμε δει πέρισυ. Έτσι, είδαμε το Μουσείο Albertina, που φιλοξενεί τρεις μόνιμες εκθέσεις, αλλά και πολλές προσωρινές. Αξίζει πολύ η έκθεση «Από τον Μοννέ στον Πικάσο», οι άλλες δύο παρουσιάζουν αυστριακούς κυρίως εκπροσώπους της σύγχρονης τέχνης (η οποία πολύ με έχει προβληματίσει σε σχέση με το τι ακριβώς παριστάνει, αλλά αυτό είναι θέμα για άλλο ποστ). Ενδιαφέρον το καφέ του Μουσείου -έχει και εστιατόριο, ανοιχτό σε ώρες που το Μουσείο δεν λειτουργεί). Φυσικά, κάναμε ξανά μερικές από τις βόλτες στο κέντρο, γύρω από τον Άγιο Στέφανο, το Rathaus και την Εβραϊκή γειτονιά. Η πόλη ήταν όμορφα και διακριτικά στολισμένη και οι Χριστουγεννιάτικες αγορές (Weihnachtsmarkt) προσέφεραν άφθονο ζεστό κρασί (glühwein) και πλουσιότατη ποικιλία λουκάνικων σε κάθε μορφή, γεύση και παραλλαγή.

Musikverein - η αίθουσα του κονσέρτου

Στο σπίτι της Μουσικής, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, γινόταν ολοήμερο πάρτυ μετά μαθημάτων χορού και ήταν γεμάτο κόσμο. Δοκιμάσαμε, ακόμα, και τα εστιατόρια Kupferdachl (U-bahn Schottentor) και Alte Backstube (U-bahn Rathaus) και ενθουσιαστήκαμε. Εξαιρετικό φαγητό, βασιλικές ποσότητες, τιμές απίθανες (περίπου 50 ευρώ για δύο άτομα, πλήρες γεύμα με κρασιά, καφέδες και γλυκά). Το πρώτο διαθέτει και ενδιαφέρουσα κάβα, ενώ και στα δύο (όπως και οπουδήποτε αλλού στην Αυστρία) η εξυπηρέτηση, η ευγένεια και το χαμόγελο είναι απόλυτα σκλαβωτικά.

Musikverein - η αίθουσα του κονσέρτου

Είχαμε ακόμα την ευκαιρία να διαπιστώσουμε πως η Αυστρία τα Χριστούγεννα γιορτάζει με γιρλάντες, καραμούζες και αποκριάτικα καπελάκια, ενώ τα σύμβολα της καλοτυχίας για την Πρωτοχρονιά (πέρα από το πέταλο αλόγου) είναι ο καπνοδοχοκαθαριστής και το γουρούνι! Στο εστιατόριο όπου φάγαμε την Πρωτοχρονιά μάλιστα, περιέφεραν μια γουρουνοκεφαλή (αληθινή, όχι μαϊμού!) και προσκαλούσαν τον κόσμο να την αγγίξει για να έχει καλή τύχη την καινούρια χρονιά. Μετά, ξαναέγιναν ευρωπαίοι και πολιτισμένοι και χόρευαν βαλς μέχρι πρωΐας!

Γουρουνάκι ζαχαρωτό και λοιπά πρωτοχρονιάτικα σύνεργα

Κατόπιν, περάσαμε δυο μέρες στο παραμυθένιο Salzburg. Όλες μας οι μετακινήσεις έγιναν με τρένο, και παρά τις υπέρβαρες βαλίτσες μας, η ταλαιπωρία ήταν ελάχιστη. Η διαδρομή προς το Salzburg, και ιδιαίτερα από το Linz και μετά ήταν ντυμένη στα ολόλευκα, και το χιονισμένο τοπίο ήταν αληθινά απολαυστικό. Το Salzburg είναι μια μικρή μπαρόκ πόλη, γεμάτη μικρά λαβυρινθώδη δρομάκια, πολλά από αυτά σκεπασμένα με καμάρες. Το ιστορικό κέντρο χωρίζεται στα δύο από τον ποταμό Salzach, ενώ γύρω από την πόλη δεσπόζουν λόφοι με κάστρα στις κορυφές. Το ένα από τα κάστρα στεγάζει το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της πόλης (στον λόφο Mönchsberg), η οποία διαθέτει καμιά εικοσαριά ακόμα μουσεία. Ειναι ενδιαφέρον το γεγονός πως το όνομα της πόλης σημαίνει «Κάστρο του Αλατιού», όπερ οφείλεται στο γεγονός ότι η πόλη αποτελούσε σταθμό φορολόγησης των φορτίων αλατιού που μεταφέρονταν μέσω του ποταμού, κατά τον 8ο αι.

Από την διαδρομή προς Salzburg

Υπάρχουν δύο αφιερωμένα στον Mozart φυσικά (το ένα είναι το σπίτι όπου γεννήθηκε), αλλά και ένα εκπληκτικό μουσείο αφιερωμένο στο Παιχνίδι, προϊόν ιδιωτικής συλλογής: φιλοξενεί  παιχνίδια από τον 17ο αι. ως σήμερα, ανάμεσα στα οποία κουκλοσπιτα, τα πρώτα ηλεκτρικά τρενάκια, παιχνίδια κατασκευών, μεκανό, super 8, view master και πολλά άλλα που μας θύμισαν τα παιδικά μας χρόνια. Τις μέρες που το επισκεφτήκαμε εμείς, το Μουσείο φιλοξενούσε και μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση αφιέρωμα στον Struwwelpeter, ήρωα παιδικού παραμυθιού του Heinrich Hoffmann, που στοιχειώνει ακόμα τα παιδικά χρόνια πολλών παιδιών στην Κεντρική Ευρώπη, με τις φρικαλέες τιμωρίες που υπέστη επειδή ήταν κακό παιδί. Και να σκεφτεί κανείς πως ο δημιουργός του ήταν ψυχίατρος!

Mirabell Schloss

Στο Salzburg όμως αξίζει να δει κανείς και πολλά άλλα πράγματα. Ένα από αυτά είναι το Mirabellschloss (όπου γυρίστηκε και μέρος της Μελωδίας της Ευτυχίας), στον κήπο του οποίου βρίσκεται και το Μουσείο του Μπαρόκ, αλλά και ένας πολύ όμορφος κήπος -εκεί εμείς φωτογραφηθήκαμε μαζί με τον χιονάνθρωπο που είχαν φτιάξει κάποιοι κινέζοι τουρίστες. Δίπλα στο παλάτι αυτό, βρίσκεται και το πολύ όμορφο κτήριο της Νομαρχίας (ή σε ό,τι άλλο αντιστοιχεί η λέξη Verwaltungshof). Δεν επιτρέπεται να αποκλείσετε από τη βόλτα σας την πλατεία του Dom. Εκεί, ανήμερα Πρωτοχρονιά, ο Δήμος είχε στήσει μια υπαίθρια σκηνή, στην οποία πραγματοποίησαν ζωντανή συναυλία κλασικής μουσικής, που περιλάμβανε από Strauss (αλοίμονο!) μέχρι Puzzini. Οι ντόπιοι χόρευαν τα βαλσάκια τους, έτρωγαν bretzel (με κύμινο -zuck!), έπιναν glühwein και βότκες και γενικώς το διασκέδαζαν ανελέητα. Και όλα αυτά στους -6 βαθμούς!

Salzburg -στο ποτάμι

Πανέμορφο είναι το Triangel café κοντά στο Haus für Mozart και στο Πανεπιστήμιο, ενώ επιβάλλεται να δοκιμάσετε το φαγητό του ταβερνείου Zum alten Fuchs αλλά και του εστιατορίου Bruderlein.

Θέα του Salzburg από το Monchsberg

Δυο μέρες μετά, μεταβήκαμε στο Linz, το οποίο φέτος είναι πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, μαζί με το Vilnius της Λιθουανίας. Η αλήθεια είναι πως δεν περιμέναμε και πολλά, γιατί μας είχε διαμορφωθεί η εντύπωση πως το Linz είναι μια βιομηχανική και εμπορική πόλη. Και όμως, επί τόπου μας περίμενε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Το Linz είναι εκτός των άλλων η ευρωπαϊκή μητρόπολη του design, και διαθέτει και το ομώνυμο εκθεσιακό κέντρο στην Europaplatz. Σαν αποτέλεσμα, η πόλη είναι γεμάτη από όμορφα, καλόγουστα μαγαζάκια με διακοσμητικά, έπιπλα και τα συναφή, αντικείμενα τέχνης, αλλά και γκαλερί.

Salzburg Dom

Εκτός αυτού όμως, διαθέτει και ένα πανέμορφο ιστορικό κέντρο, το οποίο χωρίζεται στη μέση από -τι άλλο;- τον όμορφο γαλάζιο Δούναβη. Ο κεντρικός δρόμος είναι η Landstrasse και είναι γεμάτη μαγαζιά -στεγαζόμενα σε παλιά κτήρια, κυρίως νεοκλασικά. Περίπου στα μισά του δρόμου, στρίβοντας σε ένα από τα δρομάκια, φτάνουμε στο Mariendom, τον γοτθικό καθεδρικό. Επί της Landstrasse βρίσκεται και η Εκκλησία των Καρμελιτισσών, αλλά και το Μέγαρο των Ουρσουλίνων, το οποίο σήμερα στεγάζει Πολιτιστικό κέντρο με κινηματογράφο, αίθουσα τέχνης, εκθεσιακούς χόρους και άλλα. Πίσω από τις Ουρσουλίνες βρίσκουμε το μουσείο Nordico. Η Landstrasse καταλήγει στην Hauptplatz, την κεντρική πλατεία, όπου βρίσκεται και το παλιό Δημαρχείο της πόλης, αλλά και το Κέντρο πληροφόρησης για τα τεκταινόμενα λόγω πολιτιστικής πρωτεύουσας (κλείνει στις 6 το απόγευμα). Διασχίζοντας την πλατεία, πέφτουμε πάνω στον Δούναβη και στο γεφύρι Nibelungenbrücke, που μας οδηγεί στην απέναντι όχθη (αφού πρώτα βέβαια, κοντοσταθούμε, για να θαυμάσουμε την θέα του ποταμού, ειδικά αν βρεθούμε εκεί την ώρα του δειλινού!).

Linz -Σιδηροδρομικός Σταθμός και πανώ της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας

Στην απέναντι όχθη βρίσκουμε το σύγχρονο Δημαρχείο, αλλά κυρίως το Ars electronica Center: το κέντρο όπου εκτίθεται το μέλλον. Πρόκειται για ένα ερευνητικό και εκθεσιακό κέντρο, όπου ο επισκέπτης βρίσκει τα επιτεύγματα της τεχνολογίας που θα είναι επίκαιρα σε μερικά χρόνια ή δεκαετίες. Ο χώρος είναι επισκέψιμος μεν, αλλά δεν επιτρέπεται η είσοδος σε περισσότερα από 50 άτομα ταυτόχρονα, γεγονός που προκαλεί μακρά ουρά μπροστά από την είσοδο. Τυχαίο διόλου δεν είναι βέβαια, πως το site του διατίθεται στα γερμανικά, αγγλικά και ιαπωνικά! Πίσω από το Ars electronica βρίσκεται το καταπληκτικό μπαρ Strom που παίζει ό,τι θες από ροκ, πανκ και ηλεκτρονική και μοιάζει λίγο με κατάληψη.

Κομοδίνο από κατάστημα στο Linz

Επιστρέφοντας στην άλλη όχθη, βλέπουμε στα αριστερά μας το μουσείο Lentos, το κτήριο του οποίου αποτελεί πολύ ενδιαφέρον δείγμα σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για μουσείο σύγχρονης τέχνης (ουφ πια!), το οποίο, λόγω της πολιτιστικής πρωτεύουσας, φιλοξενεί την έκθεση Best of Austria: εδώ τριάντα μουσεία της χώρας παρουσιάζουν το καθένα τα τρία καλύτερα έργα του, με στόχο να παρουσιαστεί μια σύνθεση από όλες τις εποχές, τα ρεύματα και τις τέχνες, ώστε να αναδειχθεί η συνέχεια και ο αλληλοσυμπληρούμενος χαρακτήρας της τέχνης, πλην όμως: η μοντέρνα τέχνη υπερτερεί αισθητά με αποτέλεσμα η έκθεση να μην είναι ούτε αντικειμενική ούτε πειστική.

Καστανάς κοντά στην Hauptplatz

Στα πέριξ της Hauptplatz εκτείνεται το παλιό ιστορικό κέντρο της πόλης, η Altstadt, με τα κλασικά μικρά ελικωειδή δρομάκια που ανηφορίζουν προς το κάστρο. Το κάστρο φιλοξενεί έκθεση με θέμα «Η πολιτιστική πρωτεύουσα του Φύρερ«: καθώς ο Χίτλερ καταγόταν από την περιοχή του Linz (Oberland) είχε σχεδιάσει να την καταστήσει πολιτιστικό κέντρο του Τρίτου Ράιχ, σχέδιο το οποίο φυσικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Η έκθεση παρουσιάζει ποια ήταν τα πλάνα και σε ποιο υπόβαθρο ήταν βασισμένα και διαθέτει πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Hauptplatz

Αν βρεθείτε στο Linz, να πάτε για φαγητό στο Promenadenhof, δίπλα στο θέατρο, στο Altstadt και για ποτό στο Kistl, το οποίο προσφέρει ένα πλούσιο κατάλογο από κρασιά και μπύρες σε ένα πολύ όμορφο περιβάλλον. Αν είναι γιορτή, μπορεί και να πετύχετε τους συμπαθείς μεθυσμένους της πόλης!

ο όμορφος, γαλάζιος Δούναβης

Οι εντυπώσεις μας από την Αυστρία είναι άριστες, και αφορούν, πέρα από την ομορφιά της φύσης και των πόλεων, την φιλόξενη διάθεση, την ευγένεια και την χαμογελαστή ανταπόκριση των Αυστριακών. Ίσως νά είναι αυτός ο λόγος, για τον οποίο οι Γερμανοί τους θεωρούν… «σχεδόν Βαλκάνιους».