karyotakis.jpg

Ό Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε το 1896 και αυτοκτόνησε το 1928.

O Charles Baudelaire γεννήθηκε το 1821 και πέθανε το 1867.

Ανάμεσά τους μεσολαβεί σχεδόν ένας αιώνας. Κι όμως, υπάρχουν τόσα πράλληλα σε αυτούς τους δύο παρεξηγημένα «καταρραμένους» ποιητές.

Ο Καρυωτάκης μετέφρασε αρκετούς τέτοιους ποιητές στα ελληνικά, ανάμεσα τους τον Poe, τον Verlaine και τον Baudelaire. Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση 31 τέτοιων ποιημάτων, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στοχαστής.

To Spleen είναι ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα και γνωστότερα ποιήματα του Baudelaire. Για την ακρίβεια, ο τίτλος έχει αποδοθεί σε πολλά από τα ποιήματα των Fleurs du mal, σε διάφορες παραλλαγές.

Spleen

(κλικ για μετάφραση)

Quand le ciel bas et lourd pèse comme un couvercle
Sur l’esprit gémissant en proie aux longs ennuis,
Et que de l’horizon embrassant tout le cercle
II nous verse un jour noir plus triste que les nuits;

Quand la terre est changée en un cachot humide,
Où l’Espérance, comme une chauve-souris,
S’en va battant les murs de son aile timide
Et se cognant la tête à des plafonds pourris;

Quand la pluie étalant ses immenses traînées
D’une vaste prison imite les barreaux,
Et qu’un peuple muet d’infâmes araignées
Vient tendre ses filets au fond de nos cerveaux,

Des cloches tout à coup sautent avec furie
Et lancent vers le ciel un affreux hurlement,
Ainsi que des esprits errants et sans patrie
Qui se mettent à geindre opiniâtrement.

— Et de longs corbillards, sans tambours ni musique,
Défilent lentement dans mon âme; l’Espoir,
Vaincu, pleure, et l’Angoisse atroce, despotique,
Sur mon crâne incliné plante son drapeau noir.

— Charles Baudelaire

baudelaire500.jpg

Το Παιδικό είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά ποιήματα του Καρυωτάκη -στο οποίο όμως, κατά την προσωπική μου αίσθηση αποτυπώνεται ένα είδος spleen, που δεν δηλώνει απογοήτευση ακριβώς, δεν δηλώνει απελπισία ακριβώς -δηλώνει μάλλον σαρκαστική και ειρωνική απελπισία και φρίκη.

ΠΑΙΔΙΚΟ

(κλικ για το σύνολο του έργου «Ελεγεία και Σάτυρες»)

Τώρα η βραδιά,
γλυκια που φτάνει,
θα μου γλυκάνει
και την καρδιά.

Τα αστέρια εκει
θα δω, θα νιώσω
οι ανθρωποι πόσο
ειναι κακοί.

Κλαίοντας θα πω:
«αστρα μου, αστράκια
τα αλλα παιδάκια
θα τ’ αγαπω.

»ας με χτυπουν
πάντα κι ακόμα.
Θά ‘μαι το χωμα
που το πατουν.

»αστρα, καθως
αστρα και κρίνο,
ετσι θα γίνω
τώρα καλός.»

Το Παιδικό έχει μελοποιηθεί πολύ όμορφα από τα Υπόγεια Ρεύματα.

Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερο μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική. Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ’ αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές !!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ημουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.
[Υ.Γ.] Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Ολη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ηπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.

Στο αποχαιρετιστήριο σημείωμα του Καρυωτάκη, επίσης αποτυπώνεται ένα είδος spleen -και δηλητηριώδης σαρκασμός, θανατερή ειρωνεία.

 

Δεν είμαι ένας απαισιόδοξος άνθρωπος. Αλλά για τους παραπάνω λόγους, ο Καρυωτάκης που γεννήθηκε σαν σήμερα, είναι ένας από τους αγαπημένους ποιητές. Και γι’αυτό το Παιδικό -και γι’αυτό το Βράδυ.

 

 

Εδώ, μπορείτε να διαβάσετε ένα πολύ αξιόλογο άρθρο για τον Καρυωτάκη και τον Τάσο Λειβαδίτη.